İş Güvenliği Uzmanlığı Nedir?
İş güvenliği uzmanı, işyerlerinde iş sağlığı ve güvenliği (İSG) konularında riskleri belirleyen, gerekli önlemleri alan ve bu önlemlerin uygulanmasını sağlayan yetkin kişidir. Bu uzmanlar, işyerlerinin yasal mevzuata uygunluğunu denetler, çalışanlara eğitimler verir ve güvenli bir çalışma ortamının oluşturulmasına katkıda bulunurlar.
İş Yeri Hekimliği Hizmeti, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu kapsamında, işyerlerindeki çalışanların sağlığını korumak, geliştirmek ve olası mesleki hastalıkları veya iş kazalarını önlemek amacıyla verilen profesyonel tıbbi hizmetlerdir.
Bu hizmetler, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre belirli standartlarda ve sürelerde sunulur.
İş Yeri Hekimliği Hizmeti Nasıl Uygulanır? İş Yeri Hekimliği Hizmeti, genellikle aşağıdaki temel adımlar ve sorumluluklar çerçevesinde uygulanır:
Risklerin Belirlenmesi: İşyeri hekimi, işyerindeki sağlık risklerini (kimyasal, fiziksel, biyolojik, ergonomik, psikososyal vb.) belirlemek ve değerlendirmek için risk değerlendirme çalışmalarına katılır.
Çalışma Ortamı Gözetimi: İşyerinin hijyen koşullarını, ergonomik düzenlemeleri ve genel çalışma ortamını denetler. Yemekhaneler, tuvaletler, soyunma odaları gibi ortak kullanım alanlarının hijyen standartlarına uygunluğunu kontrol eder.
Önleyici Tedbirler: Belirlenen risklere karşı alınacak önlemleri belirler ve işverene yazılı olarak bildirir.
İşe Giriş Muayeneleri: Yeni işe başlayacak çalışanların, yapacakları işe fiziksel ve zihinsel olarak uygun olup olmadığını belirlemek için detaylı muayeneler yapar ve sağlık raporları düzenler.
Periyodik Sağlık Muayeneleri: Çalışanların sağlık durumlarını düzenli olarak takip etmek amacıyla periyodik muayeneler gerçekleştirir. Bu muayenelerin sıklığı, işyerinin tehlike sınıfına göre değişir (az tehlikeli: 5 yılda bir; tehlikeli: 3 yılda bir; çok tehlikeli: yılda bir). İşyeri hekimi gerek gördüğü durumlarda bu süreleri kısaltabilir.
Meslek Hastalıkları ve İş Kazası Takibi: Meslek hastalıklarının erken teşhisi ve önlenmesi için gerekli tetkikleri yapar, iş kazası geçiren veya meslek hastalığına yakalanan çalışanların takibini ve rehabilitasyonunu sağlar.
Özel Durum Muayeneleri: İş değişikliği, iş kazası sonrası işe dönüş, kronik hastalığı olan çalışanların takibi gibi özel durumlarda da muayeneler yapar.
Sağlık Eğitimleri: Çalışanlara genel sağlık, iş sağlığı ve güvenliği, hijyen, kişisel koruyucu donanımlar (KKD) ve toplu korunma yöntemleri konularında eğitimler verir.
Acil Durum ve İlk Yardım Eğitimi: İşyerinde ilk yardım ve acil müdahale eğitimlerinin organize edilmesinde aktif rol alır.
Danışmanlık: İşverene ve çalışanlara sağlık konularında danışmanlık yapar. Bağımlılıkla mücadele gibi konularda programlar yürütür.
Sağlık Kayıtlarının Tutulması: Yapılan tüm muayene, tetkik ve değerlendirme sonuçlarını kayıt altına alır ve çalışanların sağlık dosyalarını düzenli olarak tutar.
Yıllık Değerlendirme Raporu: İş güvenliği uzmanı ile birlikte yıllık çalışma planını hazırlar ve yapılan sağlık gözetimi faaliyetlerini içeren yıllık değerlendirme raporunu elektronik ortamda Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı'na gönderir.
İş Kazası ve Meslek Hastalıklarının Raporlanması: İş kazalarını ve meslek hastalıklarını ilgili mercilere raporlar.
İş güvenliği uzmanı, diğer sağlık personeli ve işyeri yönetim birimleriyle iş birliği içinde çalışır.
İş Sağlığı ve Güvenliği Kurulu'nun çalışmalarına katılır ve destek sağlar.
Çalışma Süreleri
İşyeri hekimlerinin çalışma süreleri, işyerinin tehlike sınıfına ve çalışan sayısına göre mevzuatta belirlenmiştir:
Az tehlikeli: Çalışan başına ayda en az 5 dakika
Tehlikeli: Çalışan başına ayda en az 10 dakika
Çok tehlikeli: Çalışan başına ayda en az 15 dakika
Bu hizmetler, işyerlerinde çalışanların sağlıklı ve güvenli bir ortamda çalışmasını sağlayarak hem çalışan refahını artırır hem de iş verimliliğini olumlu yönde etkiler. İşverenler, kendi bünyelerinde işyeri hekimi istihdam edebileceği gibi, Ortak Sağlık ve Güvenlik Birimleri (OSGB) aracılığıyla da bu hizmeti alabilirler.
